ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ทางคณิตศาสตร์

         สสวท.

           มนุษย์ทุกคนล้วนมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ไม่ว่ามากหรือน้อยยกเว้นคนพิการทางสมองที่ไม่อาจใช้ความคิดได้และคนที่ไม่ยอมคิดหรือไม่กล้าที่จะคิดเท่านั้น  ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ที่พัฒนาอย่างไม่หยุดยั้งของมนุษย์เป็นปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดสิ่งประดิษฐ์  ผลิตผล  ผลิตภัณฑ์อันเป็นประโยชน์เป็นความต้องการของมวลชนซึ่งมีค่า  มีราคา  สามารถแปรรูปเป็นทรัพย์สินเงินทองได้

ความหมายของความคิดริเริ่มสร้างสรรค์

          ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์  เป็นกระบวนการคิดที่อาศัยความรู้พื้นฐาน  จินตนาการ  และวิจารณญาณ  ในการพัฒนาหรือคิดค้นองค์ความรู้หรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆ ที่มีคุณค่าและเป็นประโยชน์ต่อตนเองและสังคม  ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์มีหลายระดับ  ตั้งแต่ระดับพื้นฐานที่สูงกว่าความคิดพื้นๆเพียงเล็กน้อย  ไปจนกระทั่งเป็นความคิดที่อยู่ในระดับสูงมาก  บางครั้งมากจนไร้ขอบเขตจำกัด  คนอื่นคิดไปไม่ถึง  จนมองดูเหมือนว่าเป็นการเพ้อฝัน

            ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ระดับพื้นฐาน  เป็นความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ที่เกิดขึ้นกับผู้คนเกือบตลอดเวลาเมื่อต้องการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า  หรือแก้ปัญหาที่ใช้วิธีการไม่ยุ่งยาก  เช่น  การเดินป่าหรือเดินทางไกลในสมัยก่อนที่ยังไม่มีความสะดวกในการเดินทาง  การเตรียมข้าวปลาอาหารไม่อาจนำภาชนะถ้วยชามไปได้  ชาวบ้านจึงมีการหุงข้าวโดยใช้กระบอกไม้ไผ่แทนหม้อข้าวซึ่งต่อมาได้พัฒนาเป็นข้าวหลาม

            ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ระดับสูง  เป็นความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ที่ส่งผลกระทบหรือก่อประโยชน์ที่กว้างขวางต่อมวลมนุษย์ เช่น  การคิดสร้างเครื่องกำเนิดไฟฟ้า  หลอดไฟฟ้า  และคอมพิวเตอร์

            สำหรับความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ระดับสูงในทางคณิตศาสตร์  จะเห็นได้จากผลงานของนักคณิตศาสตร์ที่เป็นผู้ให้กำเนิดวิชาการบางแขนงทางคณิตศาสตร์  เช่น  วิชาแคลคูลัส  ซึ่งเป็นวิชาหนึ่งที่มีประโยชน์อย่างมากในการศึกษาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  ทฤษฎีกราฟที่มีประโยชน์ในการวางผังงานจัดระบบการขนส่งหรือลอจิสติกส์

                องค์ประกอบที่สำคัญที่นำไปสู่ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีดังนี้

1.       ความคิดคล่อง  (fluency)

2.       ความคิดยืดหยุ่น  (flexibility)

3.       ความคิดริเริ่ม  (originality)

4.       ความคิดละเอียดลออ  (elaboration)

1.      ความคิดคล่อง

ความคิดคล่อง  หมายถึง  ความสามารถในการคิดเพื่อให้ได้คำตอบจำนวนมากที่

แตกต่างกันหรือหลากหลายวิธี

2.      ความคิดยืดหยุ่น

ความคิดยืดหยุ่น  หมายถึง  ความสามารถในการคิดปรับเปลี่ยนตามสถานการณ์ คิดแล้วเลือก / นำไปใช้ให้ตรงกับสถานการณ์หรือเงื่อนไขที่กำหนด  ความคิดยืดหยุ่นจึงเป็นตัวเสริมให้ความคิดคล่องมีความแปลกแตกต่างกันออกไป

3.      ความคิดริเริ่ม

ความคิดริเริ่ม  หมายถึง  ความสามารถในการคิดเพื่อให้ได้ความคิดที่มีลักษณะแปลกใหม่แตกต่างจากความคิดพื้นๆ  เป็นความคิดที่เกิดขึ้นครั้งแรกที่แตกต่างจากความคิดพื้นๆ ที่มีอยู่เดิม และอาจไม่เคยมีใครนึกหรือคิดมาก่อน  ผู้ที่มีความคิดริเริ่มจะต้องมีความกล้าคิดนอกกรอบ  กล้าลองเพื่อทดสอบความคิดของตน  และบ่อยครั้งที่ต้องอาศัยความคิดจินตนาการในการประยุกต์

4.      ความคิดละเอียดลออ

ความคิดละเอียดลออ  หมายถึง  ความสามารถในการคิดเพื่อให้ได้ความคิดที่มีรายละเอียดอย่างลุ่มลึกหลายแง่มุมของแต่ละคำตอบของปัญหาจนกระทั่งสามารถสร้างผลงานหรือชิ้นงานขึ้นมาได้สำเร็จ  ความคิดละเอียดลออ  เป็นส่วนเสริมให้องค์ประกอบสำคัญ  3  ข้อข้างต้นมีความสมบูรณ์  นำไปสู่ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ที่มีประสิทธิภาพ

แหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม

1. ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ทางคณิตศาสตร์

แหล่งที่มา

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2550). ทักษะ/กระบวนการทาง

               คณิตศาสตร์.  กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.